Hệ thống trợ lực lái ô tô là một trong những công nghệ quan trọng giúp việc điều khiển vô lăng trở nên dễ dàng và nhẹ nhàng hơn. Nếu không có trợ lực lái, tài xế sẽ phải sử dụng rất nhiều sức để đánh lái, đặc biệt khi xe di chuyển chậm hoặc quay đầu. Trong bài viết này, Siêu Thị Xe Tải Van sẽ giúp bạn hiểu rõ về trợ lực lái, phân loại, cách thức hoạt động cũng như những lưu ý khi sử dụng hệ thống.
Hệ thống trợ lực lái ôtô là gì?
Hệ thống trợ lực lái là một bộ phận quan trọng trong hệ thống lái của ô tô, giúp người lái điều khiển vô lăng dễ dàng hơn bằng cách giảm lực cần thiết để xoay bánh xe. Hệ thống này đặc biệt hữu ích khi xe di chuyển ở tốc độ thấp, quay đầu hoặc đỗ xe, giúp tăng độ an toàn và thoải mái khi lái xe.
Cấu tạo hệ thống trợ lực lái khá phức tạp, được chia thành nhiều cụm cơ cấu như:
- Dẫn động lái: Truyền chuyển động từ vô lăng đến cơ cấu lái để điều khiển hướng xe và tiếp nhận phản hồi từ mặt đường để tạo cảm giác lái chân thực. Bao gồm vô lăng, trục lái, thanh dẫn động.
- Cơ cấu lái gồm cơ cấu lái bánh răng – thanh răng và cơ cấu lái bi tuần hoàn giúp điều khiển đòn xoay giúp bánh xe quay đúng nguyên tắc động học.
- Trợ lực lái (điện và thủy lực): Giảm lực quay vô lăng bằng nguồn năng lượng phụ trợ.
Hệ thống trợ lực lái ô tô có mấy loại?
Ngành công nghiệp ô tô ngay càng phát triển kéo theo hệ thống lái ngày càng đa dạng. Hiện nay, có 6 loại hệ thống lái, mỗi loại đều có những đặc điểm riêng biệt, phù hợp với từng dòng xe:
- Hệ thống trợ lực lái thủy lực – HPS
- Hệ thống trợ lực lái điện ô tô – EPS
- Hệ thống trợ lực lái điện & thủy lực – EHPS hay hệ thống trợ lực Hybrid
- Hệ thống lái thuần cơ khí – hệ thống lái đầu tiên trong ngành công nghiệp ô tô
- Hệ thống lái chủ động (AFS)
- Hệ thống lái Steer-by-wire
Đánh giá chi tiết các hệ thống trợ lực lái phổ biến
Hệ thống lái trợ lực thủy lực
Cấu tạo
Hệ thống lái trợ lực thủy lực gồm 4 bộ phận chính: bơm trợ lực, xi-lanh trợ lực, van phân phối và hộp cơ cấu lái gắn vào thanh răng đánh lái. Hệ thống có 3 loại chính tùy theo bố trí van phân phối và xi-lanh:
- Van phân phối & xi lanh kết hợp trong cơ cấu lái.
- Van phân phối & xi lanh kết hợp trong đòn kéo.
- Van phân phối & xi lanh bố trí riêng biệt.
Nguyên lý hoạt động
- Bơm trợ lực nhận công suất từ động cơ qua dây đai, tạo áp suất dầu.
- Khi đánh lái, van phân phối điều hướng áp suất dầu vào xi-lanh, tạo ra lực đẩy piston giúp người lái điều khiển vô lăng nhẹ nhàng hơn.
- Hệ thống chỉ hoạt động khi động cơ khởi động.
Ưu điểm
- Cấu tạo đơn giản, dễ sửa chữa và bảo trì.
- Cảm giác lái chân thực, phản hồi từ mặt đường rõ ràng.
- Hệ thống ổn định, tốc độ trả lái về trung tâm nhanh.
- Độ an toàn cao.
Nhược điểm
- Cần công suất lớn khi di chuyển ở tốc độ cao, có thể làm vô lăng quá nhạy.
- Chiếm nhiều không gian do kích thước hệ thống lớn.
- Hoạt động liên tục nên tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn.
Hệ thống lái trợ lực điện
Cấu tạo
Hệ thống lái trợ lực điện gồm các bộ phận chính mô-tơ điện, cảm biến lực mô-men xoắn, cảm biến góc đánh lái và bộ điều khiển điện tử EPS ECU.
Nguyên lý hoạt động
- Cảm biến góc đánh lái trên trục lái thu nhận thông tin từ vô lăng và gửi tín hiệu đến ECU.
- ECU tính toán lực cần thiết và điều chỉnh dòng điện tới mô-tơ điện sau đó tạo ra một lực tương ứng để hỗ trợ đánh lái.
- Khi xe chạy nhanh, ECU điều chỉnh lực mô-tơ để vô lăng nặng hơn, giúp đảm bảo an toàn.
Ưu điểm
- Hỗ trợ người lái linh hoạt theo điều kiện vận hành, tính toán và điều chỉnh lực vô lăng hợp lý.
- Tiết kiệm nhiên liệu hơn do không dùng công suất từ động cơ.
- Hệ thống nhỏ gọn, tối ưu không gian và trọng lượng xe.
- Tích hợp với các công nghệ an toàn như cảnh báo chệch làn, đỗ xe tự động, hỗ trợ giữ làn.
- Giúp tay lái nhẹ, dễ điều khiển.
Nhược điểm
- Cảm giác lái không chân thực bằng hệ thống thủy lực.
- Khi gặp lỗi, thường phải thay cả hệ thống nên chi phí sửa chữa cao.
- Dễ mất kiểm soát khi xe chạy nhanh nếu không có điều chỉnh từ ECU.
Hệ thống trợ lực lái điện & thủy lực
Cấu tạo
Hệ thống trợ lực lái điện – thủy lực có cấu tạo tương tự hệ thống trợ lực lái thủy lực nhưng có thêm mô-tơ điện kết nối với cảm biến và ECU để điều khiển dẫn động bằng điện.
Nguyên lý hoạt động
- Hệ thống hoạt động như trợ lực thủy lực nhưng sử dụng mô-tơ điện để tạo áp suất dầu thay vì lấy công suất từ động cơ.
- Động cơ cung cấp năng lượng, còn mô-tơ điện sẽ được dẫn động thông qua ECU.
- ECU tính toán và điều chỉnh lực đẩy thanh răng tùy theo tốc độ và tải trọng xe.
Ưu điểm
- Điều chỉnh lực quay vô lăng linh hoạt theo điều kiện vận hành.
- Có thể đặt nhiều thông số như độ nhạy, góc đánh lái, tốc độ phản hồi vô lăng…
- Giữ được cảm giác lái chân thực, phù hợp với off-road và địa hình phức tạp.
- Tiết kiệm nhiên liệu hơn (giảm đến 20% so với trợ lực dầu).
Nhược điểm
- Hệ thống phức tạp hơn, có thể cần bảo trì nhiều hơn.
- Chi phí sửa chữa và thay thế cao hơn so với trợ lực thủy lực thuần túy.
Xem thêm: Đánh giá hệ thống phanh khẩn cấp BA
Cần lưu ý gì khi sử dụng hệ thống trợ lực lái?
Hệ thống trợ lực lái giúp việc điều khiển vô lăng trở nên nhẹ nhàng và chính xác hơn, tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và duy trì tuổi thọ của hệ thống, người sử dụng cần lưu ý một số điểm sau:
- Thực hiện bảo dưỡng định kỳ. Đối với trợ lực lái thủy lực, kiểm tra mức dầu trợ lực thường xuyên và thay thế khi cần. Với trợ lực lái điện, cần kiểm tra cảm biến và hệ thống điện để tránh lỗi kỹ thuật.
- Điều chỉnh vô lăng phù hợp theo chiều cao và tư thế ngồi để tạo cảm giác lái thoải mái, giảm mệt mỏi và đảm bảo khả năng điều khiển tốt nhất.
- Tránh đánh lái quá mạnh hoặc đột ngột vì có thể gây áp lực lớn lên hệ thống lái, làm giảm tuổi thọ các bộ phận và gây hỏng hóc sớm.
- Không giữ vô lăng ở vị trí khóa lái quá lâu để tránh ảnh hưởng đến bơm trợ lực hoặc mô-tơ trợ lực.
- Nếu vô lăng trở nên nặng hơn, có tiếng ồn bất thường hoặc rung lắc khi đánh lái, cần kiểm tra hệ thống ngay để tránh sự cố khi vận hành.
- Tránh ngập nước sâu đối với xe có trợ lực lái điện, do nước có thể làm hỏng mô-tơ trợ lực, gây mất trợ lực lái hoặc làm hệ thống hoạt động không ổn định.
- Không để vật nặng hoặc sắc nhọn trên vô lăng vì chúng có thể trở thành nguy cơ gây chấn thương trong trường hợp xảy ra va chạm.
Nên chọn trợ lực lái thủy lực hay trợ lực lái điện?
Như đã trình bày, cả hai hệ thống trợ lực lái thủy lực và trợ lực lái điện đều có những ưu, nhược điểm riêng, vì thế hai hệ thống này phù hợp với từng nhu cầu sử dụng khác nhau. Do đó:
- Nếu bạn thích cảm giác lái chân thực, cần độ bền cao, ít phải bảo trì và thường lái trên các địa hình phức tạp hoặc xe tải, xe buýt thì trợ lực lái thủy lực là lựa chọn phù hợp.
- Nếu bạn muốn một hệ thống lái nhẹ nhàng, tiết kiệm nhiên liệu, tích hợp công nghệ thông minh và phù hợp với nhu cầu đi lại trong đô thị, đặc biệt là người sử dụng xe du lịch, xe tải van thì trợ lực lái điện là giải pháp tối ưu.
Siêu Thị Xe Tải Van – điểm bán xe van ưu đãi, giá tốt nhất
Siêu Thị Xe Tải Van là địa chỉ uy tín dành cho những ai đang tìm kiếm các dòng xe van chất lượng với mức giá ưu đãi. Tại đây, khách hàng có thể lựa chọn từ nhiều mẫu xe đa dạng được trang bị tay lái trợ lực điện, tiết kiệm nhiên liệu, phù hợp với mọi nhu cầu kinh doanh.
Không chỉ cung cấp các dòng xe chính hãng với giá cạnh tranh, Siêu Thị Xe Tải Van còn mang đến nhiều chương trình ưu đãi, hỗ trợ tài chính và dịch vụ hậu mãi hấp dẫn. Trong tháng này, chúng tôi tổ chức chương trình khuyến mãi cho tất cả các dòng xe van có mặt tại hệ thống với hình thức giảm giá trực tiếp trên mỗi phương tiện. Gọi ngay 0934.102.234 để được tư vấn mức ưu đãi chi tiết với dòng xe bạn thích.
Trên đây là những thông tin chung về hệ thống trợ lực lái là gì. Nếu còn thắc mắc nào khác, hãy đặt câu hỏi ngay bên dưới để được giải đáp.
Bài viết liên quan đến hệ thống xe
- Tại sao hệ thống làm mát quan trọng?
- Hệ thống giữ khoảng cách an toàn cho xe
- Cách hoạt động của hệ thống treo đi êm ái
- Hệ thống phun nhiên liệu diesel điện tử hoạt động ra sao?
- Cách hoạt đông hệ thống kiểm soát lực kéo (TCS)
